Geachte voorzitter,
Beste parlementsleden,
Dank u dat u ons het woord geeft in de Commissie Leefmilieu en Energie.
Ik ben nu al enkele jaren voorzitter van het Executief van de Moslims van België en ik moet zeggen dat ik nooit gedacht zou hebben dat ik zoveel tijd en energie zou steken in mijn verantwoordelijkheid om een van de meest elementaire principes van onze godsdienstvrijheid te verdedigen: namelijk het kunnen consumeren van voedsel overeenkomstig onze rite en met inachtneming van de Europese wetten/normen.
De Europese verordeningen en richtlijnen inzake de bescherming van dieren bij het doden zijn in verschillende Europese landen onderwerp van discussie geweest.
In België is het onderwerp meermaals besproken: met name in 1994 en 1995 in de Senaat, in 2004 en meer recentelijk in 2014, na de regionalisering van de materie in verband met dierenwelzijn.
Ter herinnering: de Europese richtlijnen voorzien in een uitzondering van de verplichting tot bedwelming in het geval van ritueel slachten in het slachthuis.
Deze bepalingen die van toepassing zijn op ritueel slachten zijn op verschillende manieren omgezet, afhankelijk van de nationale context. In de nationale regelgeving wordt rekening gehouden met de situatie in het betrokken land.
De heer Coskun BEYAZGUL, die hier aanwezig is, zal hier nog nader op ingaan.
In het algemeen houden de Europese richtlijnen rekening met het dierenwelzijn, maar ook met de godsdienstvrijheid namelijk zijn godsdienst te belijden of zijn overtuiging tot uitdrukking te brengen in erediensten, in onderricht, in de praktische toepassing ervan en in het onderhouden van geboden en voorschriften. (zoals bepaald in artikel 10 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie).
Wij vrezen dat dit juist evenwicht tussen vrijheid van godsdienst en legitieme doelstellingen van algemeen belang, waaronder het dierenwelzijn, voorgoed zal worden verbroken.
Moet het nog gezegd worden dat Belgische burgers met een moslim- of joodse geloofsovertuiging veel belang hechten aan het dierenwelzijn. Dit beginsel is verankerd in de essentie van hun religieuze filosofie en praktijken.
Zij vinden ook dat zij voedsel moeten kunnen eten overeenkomstig hun religieuze riten en overtuigingen.
In een advies dat in 2010 werd uitgebracht en in 2015 werd herhaald na de regionalisering van het dierenwelzijn , herinnerde de Raad der Theologen, verbonden aan het Executief van de Moslims van België, eraan dat de Islam alle levende wezens eerbiedigt. Het legt respect op voor te offeren dieren, van het fokken tot het slachten, inclusief het vervoer. Volgens dit advies is ook elke vorm van slachten met welke bedwelmingsmethode dan ook in strijd met de voorschriften van de Islam.
Wij stellen spijtig genoeg vast dat het ritueel slachten zonder bedwelming, dat in België altijd is toegepast en door onze instelling is verdedigd, geleidelijk op losse schroeven komt te staan, en dat al enkele jaren lang.
Het verbod dat reeds door het Vlaamse en het Waalse Gewest is ingesteld, vormt een rechtstreekse aantasting van een van de essentiële voedingsvoorschriften van de moslimovertuiging in ons land, namelijk de eis dat dieren op rituele wijze worden geslacht.
Daardoor is het voor moslimburgers in België uiterst moeilijk, zo niet onmogelijk geworden om deze rite na te leven, aangezien het ritueel slachten zonder bedwelming vandaag de dag alleen nog is toegestaan in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Zij voelen zich ten onrechte gestigmatiseerd en gediscrimineerd bij de beoefening van hun geloof.
Het Executief van de Moslims van België is altijd voorstander geweest van het bestuderen van alle wegen die kunnen leiden tot een verbetering van het dierenwelzijn, waarbij er zoveel mogelijk voor moet worden gezorgd dat dierenleed wordt voorkomen, zoals, maar niet beperkt tot, het verbeteren van de opleiding van offeraars-slagers, de leefomstandigheden van dieren vanaf hun geboorte en hun vervoer naar slachthuizen. In dit verband roep ik op tot een echte samenwerking tussen erkende erediensten en levensbeschouwingen en regionale en nationale autoriteiten op het gebied van dierenwelzijn, met inbegrip van de leefomstandigheden van dieren vanaf hun geboorte.
Dit kan onze samenleving alleen maar ten goede komen, aangezien het zou helpen de gemoederen tot bedaren te brengen in dit debat, het dierenwelzijn te verbeteren en duidelijk te maken dat moslims en joden evenveel respect hebben voor dierenwelzijn als de rest van de bevolking.
Ik wil echter benadrukken dat een algemeen verbod op ritueel slachten problematisch en onrechtvaardig is uit het oogpunt van de vrijheid van godsdienst.
Verenigingen en politici wekken vandaag de indruk tegen twee slachtmethoden te zijn, de ene die normaal zou zijn en de andere die een zekere wreedheid zou vertonen. Het zou echter beter zijn het dierenwelzijn in perspectief te plaatsen van de industriële productiemethode, die alleen op winst is gericht, ten nadele van alle andere overwegingen! Dit is duidelijk niet het geval bij ritueel slachten.
Het Executief van de Moslims van België, dat ik vertegenwoordig, blijft openstaan voor een dialoog met de Belgische moslimbevolking en de overheid om een oplossing te vinden die zowel het dierenwelzijn als de godsdienstvrijheid eerbiedigt.
In een open en tolerante samenleving is het belangrijk om met alle lagen van de samenleving samen te werken aan dierenwelzijn, zonder bepaalde gemeenschappen te stigmatiseren. Empathie en wederzijds begrip vormen de kern van onze gemeenschappelijke waarden.
Ik dank u.
Mehmet ÜSTÜN,
Voorzitter